La violetera
Davne 1958. godine u bioskopima tadašnje Jugoslavije prikazivan je film La violetera.
Glavnu žensku ulogu igrala je, tada već tridesetogodišnja španska pevačica i glumica,
Sarita-Sara Montiel, a u glavnoj muškoj ulozi našao se 12 godina stariji italijanski glumac
Raf Vallone.
Naću vam ovde prepričavati film svojim rečima, jer ovaj blog nije posvećen filmu već muzici.
Reći ću samo da se radi o ljubavnoj drami između bogatog starijeg momka iz plemićke porodice i sirote prodavačice ljubičica, koja pored toga i veoma lepo peva.
Ukoliko hoćete da saznate nešto više o samom filmu možete pogledati na
IMDb - ovde odakle ću vam ovde preneti samo ovaj kratki "Storyline":
"On New Year's Eve 1899, Soledad is peddling violets in a Madrid busy street when she meets aristocrat Fernando. The couple falls in love but their different social backgrounds threatens the relationship. Fernando is under constant pressure from his older brother Alfonso who reminds him of his duties including his engagement to Magdalena, a countess. Disregarding all social conventions and scandalizing high society, Fernando sets up Soledad in a plush apartment and announces their marriage plans. Alfonso gets killed in a duel trying to save the family honor. Fernando, feeling devastated and guilty by his brother's death, decides to put an end to the affair. Heartbroken, Soledad runs away and ends up singing for a living at Salon Bolero . There she meets Andre, a French promoter who offers to make her a singing star. Meanwhile, Fernando realizes that he cannot live without Soledad and tries to find her but..."
Evo i približnog prevoda prethodnog teksta:
"Na dočeku nove godine 1899, Soledad, prodaje ljubičice u prometnoj ulici u Madridu kad upoznaje plemića Fernanda. Par se zaljubljuje, no njihovo različito socijalno poreklo ugrožava njihov odnos. Fernando je pod stalnim pritiskom svog starijeg brata Alfonsa, koji ga podseća na njegove dužnosti, uključujući njegovu obavezu prema grofici Magdalenai. Bez obzira na sve društvene konvencije i scandalizing visokog društva, Fernando obezbeđuje za Soledad raskošan stan i najavljuje planove za njihov brak. Alfonso biva ubijen u dvoboju pokušavajući da spasi čast porodice. Skrušeni Fernando se oseća krivim za smrt svoga brata, odluči da prekine sa tom aferom. Slomljenog srca, Soledad beži i peva za život u salonu Bolero. Tamo je upoznaje Andre, francuski promoter koji joj nudi da postane pevačka zvezda. U međuvremenu, Fernando shvati da ne može živeti bez Soledad i pokušava da je pronađe, ali ...".
Kao što rekoh te davne 1958. godine vrlo su retki bili filmovi snimljeni u boji.
Uglavnom su prikazivani crno-beli filmovi.
Naravno veoma su bili popularni američki tzv. vestern (zvali smo ih kaubijski) filmovi koji su uglavnom bili u koloru i sinemaskopu.
Ovaj sam film gledao u to vreme, tih 60-tih kao mladi, tek stasali, momčić - srednjoškolac.
Pažnju mi je privukao plakat kojim je najavljen film.
Zapravo dogodilo se to jednog dana u mestu gde sam učio srednju školu.
Na povratku iz škole put me je vodio pored bioskopa.
Baš tada je čikica, koji je bio i glavni za puštanje filmova, na zidu ispred bioskopa, otključavao zastakljeni ormarić da bi skinuo plakat prehodnog filma i zamenio ga novim koji je najavljivao novi, koji će se prikazivati počev od te večeri, narednih nekoliko dana.
Ja i moj drug sa kojim smo delili iznajmljenu sobicu (kasnije sam doznao da za takvog druga, sa kojim deliš sobu, postoji uobičajeni naziv "cimer"), radoznali, kao i svi dečaci, sačekali smo da čikica razvije plakat i postavi ga ispod neonke u zastakljeni ormarić.
Na plakatu je bila mlada devojka sa korpicom punom ljubicica.
Lepo lice skromne sirote devojke sa tužnim, pomalo izgubljenim, pogledom u neodređenoj daljini.
Nije to bila slika neke raskošne prsate lepotice kakvih je i tada bilo na plakatima za pojedine filmove.
Plakat za film u Jugoslaviji
Nije nas nešto posebno privuklo sa tog plakata. Uostalom, na plakatu je samo jedna obična devojka sa korpom cveća i nije se naslućivala nikakva posobnost filma. No, kako drugih zabava u to vreme nije bilo odlučili smo sa mojim "cimerom" da ipak pogledamo film.
Meni se film veoma dopao.
Moj cimer je posebno bio oduševljen muzikom i pesmom koju je pevala mlada, sirota ali vragolasta, prodavačica ljubičica a on - cimer je, moram priznati, bio prilično muzikalan.
Svakako mnogo, mnogo, muzikalniji od mene.
A svirao je po malo i gitaru.
Odmah po izlasku iz bioskopa on je počeo da zvižduće melodiju. Kad smo stigli u našu sobicu dohvatio se gitare i počeo da svira.
Sutradan smo ponovo otišli da još jednom odgledamo film.
Evo inserta iz filma, odnosno poslušajte pesmu.
Evo teksta pesme koji peva Sara Montiel na prethodnom video snimku.
Lyrics to La Violetera :
Como aves precursoras de primavera,
en Madrid aparecen las violeteras
que pregonando... parecen golondrinas
que van piando, que van piando.
Llévelo usted señorito
que no vale mas que un real
cómpreme usted este ramito
cómpreme usted este ramito,
pa' lucirlo en el ojal.
. . . . . .
Son sus ojos alegres su faz risueña,
lo que se dice un tipo de madrileña,
neta y castiza... y que si entorna los ojos
te cauteriza, te cauteriza.
Llévelo usted señorito,
que no vale mas que un real,
cómpreme usted este ramito,
cómpreme usted este ramito,
pa lucirlo en el ojal.
. . . . . .
cómpreme usted este ramito
cómpreme usted este ramito,
pa' lucirlo en el ojal.
Naravno kasnije, sa mojim odrastanjem, sam mnogo puta u raznim prilikama slušao ovu divnu pesmu.
Bilo je raznih izvođača u raznim aranžmanima, stranih i domaćih.
Često puta sam od raznih kafanskih muzičara, u dobrom raspoloženju, zahtevao da mi je pevaju.
No, onaj prvi susret sa tom pesmom, kada sam u bioskopu slušao Saru Montiel, više niko i nikada nije mogao da mi dočara.
Nije bilo Interneta i YouTube-a.
Slušao sam je sa gramofonskih ploča, sa kaseta, na radiju.
Ne, nikada to nije zvučalo onako.
Verovatno je mnogima promaklo da ovu melodiju čuje a film pogleda. Pa ja upravo zbog toga i pišem ove tekstove. Da se potsetim na neke stvari koje su mi ostale u sećanju i da približim to vreme sadašnjim generacijama.
Pogledajte i poslušajte još jedan insert iz filma.
Soledad peva pred prepunom salom i galerijama pesmu La violetera a u sali je i Fernando.
<><><><><><>
Evo još nekoliko plakata koji su najavljivali prikazivanje filma.
Omot na kutiji DVD izdanja
Zato ću izdvojiti neka od mnogih izvođenja ove melodije pa procenite sami.
Najpre pogledajte
ovde http://www.poezija.ezgeta.com/violetera.html tekst-stihove koje je napisao Eduardo Montesinos a za koje je muziku komponovao
Jose Padilla (Hoze Padilja)
Naravno, najpre poslušajte Saritu Montiel još jednom - insert iz filma u HD.
Nana Mouskouri
Gigliola Cinquetti
Onaj link gore vodi vas na sajt gde se mogu videti stihovi na Srpsko-hrvatskom, koje peva Tereza Kesovija, na Španskom i Engleskom. Evo i teksta na Italijanskom koji peva Gigliola Cinquetti (Đilola Činkveti) na prethodnom klipu.
LA VIOLETERA
(Padilla - Montesinos - Lombardo)
La siepe di viole
è rifiorita
chi mai da Carmencita
comprar le vuole?
Ne ho colmi i cesti
venite, siate lesti
orsù signori
comprate i fiori.
Oh senor y senorita
le violette mi comprate
che la man di Carmencita
ha raccolte ed intrecciate
per recarle alla città.
Adornatevi signore
del sereno fior gentile
nel silenzio il vostro cuore
in un fascino sottile
dolci cose vi dirà.
Dalle ceste ancora piene
un bouquet prendete almeno
e colui che vi vuol bene
poi guardandole sul seno
queste viole invidierà.
E voi bel giovinotto
ben pettinato
perchè così soletto?
Guardate a lato.
C'è una signora
che vi sorride e implora
e chiede e vuole
delle viole
Por senor y senorita
dalla man di Carmencita
ora vola in tutta fretta
fin quest'ultima violetta
ben felice chi l'avrà.
Mi dovete perdonare
non ho altro questa sera.
Cosa mai vi potrei dare?
La più bella violetera
può dar solo quel che ha.
Mi dovete perdonare
non ho altro questa sera.
Cosa mai vi potrei dare?
La più bella violetera
può dar solo quel che ha.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Evo još jedne varijacije u izvođenju Connie Francis
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Poznata operska diva iz Srbije Jadranka Jovanović takođe je u svom repertoaru izvodila ovu pesmu.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
U Jugoslaviji je mnogo poznatih pevača u svom repertoaru uvrstilo ovu melodiju te tako imamo i razne tekstove koji su pevani uz tu muziku.
Predrag-Cune Gojković
Tereza Kesovija
postoji još bezbroj pokušaja raznih znanih i ne znanih izvođača bilo vokalnih ili instrumentalnih ali....
Jedna je Sarita...
